Debata: Stańczycy - konserwatyzm, który przeminął? (12 października)
Data dodania: 2016-09-29
Ośrodek Myśli Politycznej zaprasza na debatę

Stańczycy - konserwatyzm, który przeminął?

Kraków, 12 października
Hotel Europejski, Sala Kossakowa
ul. Lubicz 5
16.00-19.00

Wystąpią:
- prof. Krzysztof Karol Daszyk
- dr Dariusz Grzybek
- prof. Rafał Matyja
- prof. Bogdan Szlachta
- prof. Andrzej Waśko
- prof. Artur Wołek
- dr Maciej Zakrzewski
Prowadzenie:
- red. Dobrosław Rodziewicz

Zagadnienia:
- jakie jest miejsce Stańczyków w polskiej tradycji politycznej?
- czy z punktu widzenia polityki polskiej czasów postańczykowskich można w ogóle mówić o tym, że ich idee polityczne odcisnęły znaczące piętno na polityczności Polaków (a jeśli tak – jakie, oraz czy dobre czy złe)?
- co z ich dziedzictwa nadaje się do kultywowania / przypominania (choćby jako przestrogę) / dyskutowania obecnie?
- czy faktycznie ich myśl polityczna była takim przełomem w polskiej myśli (odrzucenie libero conspiro, realizm polityczny itp.), jak to się niekiedy przedstawia?
- czy to, co Stańczycy proponowali, było zaadoptowaniem do polskich realiów wzorców racjonalnej, nowoczesnej polityki prowadzonej na Zachodzie – a jeśli tak, czy okazało się ono adekwatne do gleby, w jakiej chcieli ją zasiać; czy z drugiej strony byli ‘nowocześni’ zważywszy na ich stosunek do zmieniających się pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku realiów uprawiania polityki (umasowienie jej, postępująca demokratyzacja) – zatem generalnie, jak myśl i działalność Stańczyków ma się do „odwiecznego” problemu modernizacji Polaków (także na tle równoległych nurtów politycznych, np. endeków)?
- jak Stańczyków można odnieść do nurtów konserwatywnych z innych państw / innych narodów – czy specyficzne położenie Polski determinowało ich program konserwatywny i czyniło ich specyficznym zjawiskiem na tle europejskiej tradycji konserwatywnej 'głównego nurtu'?
- czy we współczesnych polskich realiach ma sens szukanie źródeł ideowych polityki w dziewiętnastowiecznej szkole politycznego myślenia, zarówno pod kątem faktycznego zerwania ciągłości lub kontynuacji polskiej tradycji politycznej, jak i – w tym drugim przypadku – sensowności prób reaktywowania starych szkół myślenia i adoptowania ich do zupełnie innych realiów?

Prosimy o zgłoszenie chęci udziału: biuro@omp.org.pl, do 10 października (z dopiskiem: Stańczycy - debata).

http://www.facebook.com/events/313971052313201/ 

„Przegląd Polski” był jednym z najważniejszych polskich pism polityczno-ideowych. Jego znaczenie daleko wykracza poza dzieje tworzącego go środowiska – konserwatywnych Stańczyków. Idee przedstawiane na jego łamach inspirowały bowiem wielu autorów, którzy z czasem przyjmowali stańczykowski pogląd na polską historię, politykę i kulturę – nierzadko go modyfikując i aktualizując. Zarazem wywoływały one liczne polemiki, za których sprawą kształtowały się idee nurtów politycznych i ideowych pozostających ze Stańczykami w ostrym niekiedy sporze (demoliberałów (np. Tadeusz Romanowicz) czy narodowych demokratów (np. Roman Dmowski), ale także przedstawicieli innych środowisk konserwatywnych (np. Jerzy Moszyński i Zygmunt Golian)). Mimo tak dużego znaczenia dorobek twórców „Przeglądu Polskiego” jest coraz słabiej znany – jeszcze w okresie PRL był ważnym punktem odniesienia dla środowisk konserwatywnych czy szerzej prawicowych, ale w III RP nawiązuje się do niego rzadko. 150. rocznica wydania pierwszego numeru pisma Stańczyków jest znakomitą okazją, aby przywrócić mu – i tworzącemu je środowisku – należne miejsce w polskim życiu intelektualnym i spopularyzować ważne debaty, które na łamach „Przeglądu...” toczono. Ale także, by zastanowić się, czy dorobek ten wciąż może nas inspirować.

Debata stanowi część projektu Czego nauczyli nas Stańczycy? Program popularyzacji dziedzictwa polskiego konserwatyzmu w 150-lecie wydania pierwszego numeru "Przeglądu Polskiego".

Dofinansowano ze środków MHP w ramach Programu "Patriotyzm Jutra" - edycja 2016.

____
Polecamy książki o tradycji konserwatywnej:

Michał Jaskólski, Kaduceus polski. Myśl polityczna konserwatystów krakowskich 1866-1934
Kaduceus polski – 95. pozycja w serii Biblioteka Myśli Politycznej – to książka o fenomenie konserwatyzmu krakowskiego, jednego z najważniejszych zjawisk w dziejach polskiej myśli politycznej. O jego znaczeniu przesądziła dojrzałość intelektualna rozważań czołowych myślicieli nurtu: Józefa Szujskiego, Stanisława Koźmiana, Michała Bobrzyńskiego, Władysława Leopolda Jaworskiego, czy Stanisława Estreichera. Konserwatyzm krakowski był również zjawiskiem stabilnym w czasie, odgrywającym dużą rolę w polityce polskiej drugiej połowy XIX i początków XX wieku. Do jego wyjątkowej na tle innych doktryn epoki recepcji przyczyniły się także sztuka i literatura. To one przez osoby Jana Matejki i Stanisława Wyspiańskiego (choć nie tylko) wpisały konserwatystów krakowskich w świadomość Polaków w postaci słowa-znaku, którym stała się nazwa „stańczycy”, do dziś budząca emocje i często przywoływana jako jedno z najważniejszych odniesień w dyskusjach o polskiej tradycji politycznej. Owych dyskusji nie sposób bowiem prowadzić pomijając rozważania konserwatystów krakowskich na temat narodu, państwa, władzy i wielu innych kluczowych zagadnień, poddanych w niniejszej książce gruntownej analizie. 

http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=271

Bogdan Szlachta, Szkice o konserwatyzmie
Zbiór tekstów, w których autor – jeden z najbardziej cenionych znawców filozofii politycznej – ukazuje założenia, dylematy i paradoksy myśli konserwatywnej oraz analizuje stanowiska czołowych polskich i zagranicznych myślicieli tego nurtu.
- http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=33