Ozanczone wpisy ‘konstytucja marcowa’

Wpisy :

    Największe błędy ustrojowe II i III RP – wskazuje Kazimierz Michał Ujazdowski

    omp

    26 lipca 2011

    W ankiecie Ośrodka Myśli Politycznej, w której poprosiliśmy o wytypowanie szczególnie doniosłych, przełomowych wydarzeń z dziejów Polski, zwłaszcza tych, które negatywnie zaważyły na jej losach, dr Kazimierz Michał Ujazdowski wskazuje na dwie decyzje ustrojowe z początków II i III RP, o bardzo szkodliwych jego zdaniem skutkach. Nawiązuje tym samym do jednej z największych dyskusji toczonych przez polskich myślicieli różnych epok, spierających się, czy to właśnie źle zaprojektowany ustrój przesądzał o słabościach Rzeczpospolitej w różnych okresach jej historii. Warto sięgać do głosów w niej wypowiadanych i kontynuować ją w odniesieniu do rozwiązań wprowadzonych w życie po 1989 r.

    (więcej…)

    Kazimierz Michał Ujazdowski, “Lekcja Konstytucji Marcowej jest wciąż aktualna”

    omp

    23 marca 2011

    Lekcja Konstytucji Marcowej jest wciąż aktualna. Wskazuje na obecny w polskiej kulturze politycznej brak zdolności do ustanowienia silnego państwa i rządnej demokracji. Konstytucja z 1921 roku wzorowana na ustroju III Republiki Francuskiej – uznawanej w tamtej epoce za ideał demokracji – była wyrazem akcesu niepodległej Polski do świata państw respektujących wolność polityczną. Francuski wzorzec skopiowano z przesadą, nie dbając o instytucjonalne przesłanki efektywności władzy wykonawczej. (więcej…)

    Piłsudski, Grabski, Konopczyński i inni klasycy polskiej myśli o Konstytucji Marcowej

    omp

    17 marca 2011

    Dziś mija 90 lat od uchwalenia Konstytucji Marcowej. Dokument ustrojowy z 17 marca 1921 wzbudzał wiele kontrowersji w II RP. Jego krytycy widzieli w nim podstawowe źródło słabości Państwa Polskiego i przejaw błędnych tendencji ideowych, zwolennicy – gwarancję demokracji, przekreśloną zamachem majowym, późniejszą praktyką rządów sanacyjnych i formalnie zakończoną uchwaleniem Konstytucji Marcowej. Prezentujemy kilka opinii wybitnych polityków, publicystów i uczonych z II RP, ukazujących różne oblicza dyskusji o konstytucji z 1921 r. – jej źródłach, kształcie i praktycznych konsekwencjach.

    (więcej…)

    Profesor Marek Kornat o konstytucji marcowej

    omp

    17 marca 2011

    Konstytucja uchwalona 17 marca 1921 r. była pierwszą nowoczesną polską ustawą zasadnicza. Wchodziła w życie w rok później – w piątym roku niepodległości. Poprzedzona piękną preambułą dziękczynną pióra ks. Kazimierza Lutosławskiego (rys.), przyjęta została przez naród jako doniosły akt zamykający pierwszy etap budowy państwa. Nie stała się aktem prawnym, który dał Polsce stabilność ustrojową. Przyniosła ustrój ukształtowany wyraźnie pod znakiem przewagi Sejmu kosztem władzy wykonawczej (czyli rządu). Ordynacja wyborcza – proporcjonalna, bez obowiązujących dzisiaj „progów zaporowych”, służyła rozdrobnieniu politycznemu parlamentu. (więcej…)

    Profesor Tomasz Gąsowski o konstytucji marcowej (17 III 1921)

    omp

    14 marca 2011

    Konstytucja marcowa, pierwsza nowoczesna polska konstytucja, która legła u podstaw II Rzeczpospolitej, nie doczekała się uwiecznienia w patriotycznej pamięci Polaków. Nie pisano o niej poezji, nie śpiewano pieśni jak o tej pierwszej, Trzeciomajowej,  do której odwoływała się  we wstępie. Stosunkowo krótki czas funkcjonowania (w formie pierwotnej tylko 1922 – 1926), krytyczne oceny jej praktycznego stosowania wymuszające poważną korektę po zamachu majowym, a także fakt wykorzystania jej po wojnie przez komunistów dla umacniania władzy „ludowej” nie służyły jej dobremu upamiętnieniu. (więcej…)