John Ruskin (1819-1900)
angielski pisarz, poeta, krytyk literacki i krytyk sztuki, filantrop. Urodził się 8 lutego 1819 r. w Londynie. Był synem sprzedawcy win. Znaczną część swojego dzieciństwa spędził w Londynie. Za sprawą zainteresowań ojca i matki, pozostawał pod wpływem twórczości m.in. Byrona, Scotta oraz Biblii Króla Jakuba. Duże znaczenie w edukacji młodego Ruskina odegrały liczne podróże biznesowe ojca, któremu towarzyszył i dzięki któremu zwiedził znaczną część Anglii, a także odwiedzał Belgię, Francję i Włochy. W latach trzydziestych Ruskin rozpoczął studia na Uniwersytecie Oxfordzkim, w trakcie których uzyskał nagrodę za twórczość poetycką. Z tego okresu pochodzą jego pierwsze próby poetyckie. Po zakończeniu studiów Ruskin opublikował dwutomowe dzieło Współcześni malarze (ang. Modern Painters): pierwszy tom poświęcony był twórczości m.in. Williama Turnera, drugi natomiast koncentrował się na malarzach renesansowych. U schyłku lat 40-tych Ruskin ożenił się z Effie Gray – małżeństwo to zostało później unieważnione a była żona związała się z Johnem E. Millaisem. Kontynuował swoje studnia z zakresu malarstwa i architektury. W późniejszym okresie nawiązał bezpośredni kontakt ze środowiskiem prerafaelitów, jak też opublikował trzeci i czwarty tom Współczesnych malarzy, zaangażował się w działalność edukacyjną, m.in. poprzez liczne wykłady publiczne. Zaczął zajmować się również „ekonomią społeczną”, krytykując w serii artykułów (zatytułowanych Unto The Last) dotychczas obowiązujący w ekonomii politycznej kapitalizm, oparty o założenia leseferyzu. Po koniec lat 60-tych został profesorem sztuk pięknych w swojej alma mater, gdzie w 1871 r. założył swoją własną szkołę (The Ruskin School of Drawing & Fine Art). W tym samym roku założył również stowarzyszenie, tzw. Guild of St. George, które w praktyce miało odzwierciedlać jego przekonania socjalne. Cele i zadania zostały wyartykułowane w jego Fors Clavigera. Pod koniec życia powrócił do twórczości literackiej, pisał m.in. na temat Byrona i Scotta, jak też opublikował swoją autobiografię, zatytułowaną Praeterita. John Ruskin zmarł 20 stycznia 1900 r. w swoim domu Brantwood w hrabstwie Kumbria.
Twórczość Ruskina porusza różne tematy, począwszy od geologii do architektury, mitu do ornitologii, od edukacji, literatury i botaniki do ekonomii politycznej. Jego styl pisania i formy literackie były równie zróżnicowane. Wśród licznych prac znaleźć można m.in. eseje, rozprawy, poezję, wykłady, przewodniki i instrukcje, listy, a nawet bajki. W całej swojej twórczości podkreślał znaczenie przenikania się sztuki, społeczeństwa i natury.
Teksty:
