Władysław Grabski (1874-1938)

Urodził się 7 lipca 1874 r. w Borowie nad Bzurą. Ukończył gimnazjum w Warszawie, poczym wyjechał na studia do Paryża (Wydział Ogólny Szkoły Nauk Politycznych 1892-1894, historia na Sorbonie 1893-1895). Naukę kontynuował na uniwersytecie w Halle (studia rolnicze), ale śmierć ojca i konieczność zajęcia się (z powodzeniem) rodzimym majątkiem zmusiły go do ich przerwania. Na początku XX w. Grabski prowadził aktywną działalność wśród chłopów, za co został w 1905 r. aresztowany. W owym czasie był już związany z Narodową Demokracją, z której ramienia trzykrotnie zasiadał w Dumie (1906-1912). W czasie wojny wszedł w skład zainicjowanego przez endecję Komitetu Narodowego Polskiego. W październiku 1918 r. po raz pierwszy został ministrem (rolnictwa) w niepodległej Polsce, ale gabinet Józefa Świerzyńskiego, w składzie którego się znalazł, przetrwał ledwie 13 dni. W 1919 r. został posłem na Sejm z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. W 1920 r. był przez miesiąc premierem (23 czerwca-24 lipca). W grudniu 1923 r. ponownie został premierem rządu, kierując zarazem resortem skarbu. Przeprowadził wówczas reformę finansów publicznych: doprowadził m.in. do powstania Banku Polskiego i zastąpienia marki złotym. Rząd Grabskiego podał się do dymisji w listopadzie 1925 r. po tzw. wojnie celnej z Niemcami. Wspomnienia z czasów służby publicznej zawarł w książce "Dwa lata pracy u podstaw państwowości naszej" (1927). W 1926 r. został rektorem SGGW, zaś w 1936 doprowadził do powstania Instytutu Socjologii Wsi, którym kierował do śmierci. Zmarł 1 marca 1938 r. w Warszawie. Bratem Władysława Grabskiego był Stanisław Grabski, inna wpływowa osobistość ruchu narodowo-demokratycznego.

Książki: