Franciszek Kasparek
O postępie i wolności

Wybór pism konserwatywnego myśliciela, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, publikującego m.in. na łamach stańczykowskiego „Przeglądu Polskiego”. W swych erudycyjnych tekstach zajmował się on m.in. zagadnieniami wolności, postępu, narodu i władzy politycznej. Ukazywał idee, które dominowały w myśleniu o polityce i państwie w drugiej połowie XIX wieku, do wielu z nich odnosząc się krytycznie, poszukując – wzorem wielu konserwatywnych myślicieli epoki – równowagi między wolnością a porządkiem – wartościami absolutyzowanymi z jednej strony przez zagorzałych zwolenników rodzących się wówczas systemów demokratycznych, a z drugiej przez apologetów scentralizowanego rządu o rozbudowanych prerogatywach. Jego przemyślenia przenoszą współczesnego czytelnika w świat pojęć, który tylko pozornie jawi się jako dawno przebrzmiały. Wiele obserwacji Kasparka okazuje się zaskakująco aktualnych, gdyż idee polityczne zmieniły się znacznie mniej niż formy, w których są wcielane w życie.

Współwydawca: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Wstęp: prof. Bogdan Szlachta

624 strony, twarda oprawa



Franciszek Kasparek (1844-1903) - Urodził się 23 października 1844 r. w Samborze. W 1862 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim i kontynuował je na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1869 r. uzyskał tytuł doktora praw. W tym czasie podjął prace w sądownictwie. Habilitował się w 1871 r. na podstawie rozprawy Zasady główne ustaw małżeńskich Kościoła katolickiego ze stanowiskiem filozofii oraz Zasady Hugona Grocjusza o prawie interwencji ze stanowiska dzisiejszej nauki filozoficznego i pozytywnego prawa narodów. Rok później Kasparek został mianowany profesorem nadzwyczajnym w zakresie filozofii prawa i praw narodów, ale wykładał również austriackie ustawodawstwo administracyjne, a po zastąpieniu J. B. Oczapowskiego także naukę administracji. W 1875 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, rozpoczynając wykładanie encyklopedii umiejętności politycznych. Specjalizował się w dziedzinie filozofii prawa, prawa politycznego i administracyjnego, prawa międzynarodowego publicznego oraz historii doktryn. Jest autorem pierwszego polskiego systemu prawa politycznego. Od 1884 r. zasiadał w Radzie Miasta Krakowa. W 1887 r założył Krakowskie Towarzystwo Prawnicze. Współpracował też z Instytutem Prawa Międzynarodowego w Brukseli. Był jednym z inicjatorów I Zjazdu Prawników i Ekonomistów w Krakowie. Zaangażował się w działalność Towarzystwa Tatrzańskiego oraz Towarzystwa Czerwonego Krzyża, pełniąc w nim funkcje wiceprezesa. Zmarł 19 marca 1903 r. w Krakowie. Do najważniejszych jego prac należą: Udział Polaków w uprawie prawa międzynarodowego (1885), Podręcznik prawa politycznego (t.1 1888, t.2 1894), Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austriackiego razem ze wstępną nauka ogólną o państwie (t.1 1877, t.2 1881), Zadanie filozofii prawa i jej stanowisko w dziedzinie nauk prawnych (1888).