 |
 
   
Platon
Fedon
„Fedon” należy do najbardziej znanych dialogów Platona. Jest to zarazem jeden z najważniejszych tekstów, jakie w dziejach kultury europejskiej poświęcono zagadnieniu nieśmiertelności duszy. Tytułowy bohater relacjonuje w nim rozmowę, którą Sokrates odbył ze swoimi przyjaciółmi przed wypiciem cykuty. Dialog kończy się sceną śmierci Sokratesa, często uznawaną za wyjątkowy dowód kunsztu literackiego Platona.
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że choć to właśnie od wydania w 1995 roku „Fedona” prof. Ryszard Legutko rozpoczął publikowanie swoich tłumaczeń dialogów Platona, książka ta jest w znacznej mierze nowym dziełem. Sam tłumacz pisze o tym następująco: „Fedon” był pierwszym z dialogów Platońskich, jaki przełożyłem i opatrzyłem obszernym komentarzem. Książkę opublikowało Wydawnictwo Znak w roku 1995, a więc dwadzieścia dwa lata temu. Od tego czasu sporo zmieniło się w moim postrzeganiu filozofii Platona, a także w interpretacji samego dialogu. Postanowiłem więc wydać tłumaczenie „Fedona” ponownie, tym razem z translatorskimi poprawkami i w innym układzie. Pozostawał problem komentarza. Z pewnymi wnioskami sformułowanymi przed dwudziestu laty mogłem się zgodzić, niektóre jednak wymagały mniejszej lub większej modyfikacji, a znaczna część już w żadnym razie nie była do zaakceptowania. Zaistniała zatem potrzeba wprowadzenia zasadniczych zmian. Komentarz niniejszy zawiera tylko nieliczne fragmenty pierwotnego wydania. Większość analiz napisałem od nowa. Jest to więc w istocie nowa książka. O „Fedonie” powiedziano między innymi: Sokrates z ostatniej sceny nie jest żadnym odcieleśniającym się rozumem, ani też filozofem takim, o jakim mówiono w „rozmowie filozofów”. Jest po prostu Sokratesem-mędrcem, człowiekiem cnotliwym, otoczonym przyjaciółmi, filozofującym z nimi, dochodzącym do mądrości przez obcowanie z innymi ludźmi, w większości niebędącymi filozofami. Jego sylwetka doskonale zgadza się z tym, co dowiadujemy się o nim w „Obronie”, „Eutyfronie”, „Kritonie” i innych wczesnych dialogach. Jeśli już nazwać go filozofem, to w takim znaczeniu, w jakim mówił o sobie we fragmencie 69d, kiedy wiązał cnoty z wiedzą i oświadczał, że tak starał się czynić (prof. Ryszard Legutko). Współwydawcy: Teologia Polityczna, Państwowy Instytut Wydawniczy Oprawa: twarda, płótno, obwoluta Format: 148x210 Liczba stron: 446 ISBN: 9788362884612 Książkę wydano przy wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Platon (427–347 p.n.e) - Platon [właśc. Aristokles] (427-347 przed Chr.), grecki filozof, urodzony w demokratycznych Atenach w rodzinie arystokratycznej (przodkiem jego matki był Solon). Odebrał staranne wychowanie, kształcąc w duchu prawdziwie greckim ciało (zwycięstwa w igrzyskach olimpijskich i istmijskich) i umysł (ćwiczenia w poezji, malarstwie i muzyce). Mając lat dwadzieścia zetknął się z Sokratesem, by pozostać przy nim aż do jego śmierci (399), po czym opuścił Ateny i rozpoczął wędrówkę do Egiptu i na Sycylię; dotarł do Syrakuz, gdzie zaprzyjaźnił się z Dionem, szwagrem władcy Dionizjosa Starszego (Większego), który jednak wydalił wkrótce Platona poza granice państwa. Po dwunastu latach nieobecności Platon wrócił do Aten, gdzie - nie zakładając rodziny - oddał się pracy pisarskiej i nauczycielskiej, otoczony uczniami; mieszkał przy szkole, którą założył w gaju Akademosa i w której przez niemal dwadzieścia lat studiować będzie Arystoteles. Gdy w 367 r. przed Chr. zmarł sycylijski władca Dionizjos, Platon, wezwany przez Diona, ponownie udał się do Syrakuz, by pomagać nowemu władcy, Dionizjosowi Młodszemu; wkrótce jednak opuścił Sycylię, gdy Dion został zesłany jako podejrzany o dążenie do władzy. Niepowodzeniem zakończyła się także trzecia wyprawa sycylijska Platona (361), podjęta w zamiarze załagodzenia zadrażnień między Dionizjosem i Dionem. Umarł w podeszłym wieku w Atenach, w rocznicę swych narodzin. Ważniejsze spośród 36 zachowanych dialogów: Państwo (tytułowane przez Tarnowskiego Republika), Prawa, Obrona Sokratesa, Sofista, Polityk, Uczta, Fajdros, Gorgiasz, Teajtet, Fedon, Timajos.  |
