Joseph Marie de Maistre (1753-1821). Książę, francuski filozof i pisarz polityczny, jeden
z najważniejszych przedstawicieli tradycjonalistycznej myśli
kontrrewolucyjnej. Urodzony w Chambery (Sabaudia) jako syn reformatora
systemu prawnego Królestwa Sardynii François-Xaviera. Studiował prawo w Turynie,
po czym wrócił do rodzinnego majątku; w r. 1774 został senatorem,
członkiem komisji prawnej, której pracami kierował jego ojciec.
Aż do r. 1789 wiódł nie zmącone życie głęboko wierzącego katolika,
chociaż nie przeszkodziło mu to wiązać się z lyońskim kręgiem
masońskim, przeciwstawiającym się filozofii oświeceniowej i
poszukującym argumentów przeciwko niej w doktrynach mistycznych,
łączących wątki chrześcijańskie i neoplatońskie. W latach 1780.
de Maistre bronił w swych memoriałach kierowanych do senatu
sabaudzkiego wolności myślenia, zaś wybuch rewolucji we Francji
przyjął zrazu entuzjastycznie. Wkrótce musiał jednak opuścić
rodzinny kraj, kiedy rewolucyjne wojska francuskie wkroczyły
w jego granice (1792); znalazł schronienie najpierw w Aoście,
a następnie w Lozannie, gdzie był reprezentantem króla Sardynii
i gdzie napisał Considerations sur la France (Rozważania
o Francji), w których wyraził sprzeciw wobec wydarzeń rewolucyjnych
i pragnienie odbudowy monarchii francuskiej. Na krótko wrócił
raz jeszcze do Sabaudii (1793), lecz rychło musiał ją opuścić.
W 1798 r. de Maistre wrócił do Włoch, początkowo osiadł w Wenecji,
lecz w następnym roku przeniósł się do Piemontu. Począwszy od
1802 r., przez czternaście lat, był posłem króla Sardynii Wiktora
Emanuela I przy dworze rosyjskim w Petersburgu, gdzie przygotowywał
swe kolejne dzieła, spośród których traktat O Papieżu, zestawiający
liczne argumenty wykorzystywane przez cały XIX w. przez zwolenników
ultramontanizmu, dokończony został w Turynie, mieście, w którym
de Maistre zmarł.
Główne prace: Considerations sur la France (1797);
Essai sur la principe generateur des constitutions politiques
(1809, wyd. 1815); Examen sur la philosophie de Bacon
(1815, wyd. 1836); Du Pape (1819); Les soirées de Saint Petersbourg
(1821);
Étude sur la souveraineté (wyd. pośm. 1870); Examen d'un écrit de J.J.Rousseau sur l'inégalité des conditions parmi
les hommes (wyd. piśm. 1884).
