Ozanczone wpisy ‘powstanie styczniowe’

Wpisy :

    Życiorysy arcy-polskie: Agaton Giller

    omp

    7 lutego 2013

    Jakże niezwykły życiorys i zarazem jakże typowy dla wielu polskich patriotów w XIX w.: przypominamy postać Agatona Gillera, działacza niepodległościowego, dziennikarza i historyka, sybiraka i członka Rządu Narodowego w czasie powstania styczniowego, polemisty krakowskich stańczyków. Polecamy także jego tekst “Ogólna charakterystyka powstania w 1863 r.” - http://polskietradycje.pl/article.php?artykul=473. Pisze w nim m.in.: “Wymaganie, ażeby Polacy zapomnieli nie tylko swoich praw historycznych i ludzkich, ale żeby w sobie stłumili instynkt naturalny samoochrony i dobrowolnie przyjęli śmierć, dla umożebnienia fikcji państwa o jednolitej narodowości, jest wymaganiem potwornym. Spełnionym ono być nie może, bo przechodzi zakres woli i możności ludzkiej”. (więcej…)

    Wypisy o Powstaniu Styczniowym – Montalembert

    omp

    24 stycznia 2013

    “Naród w żałobie jest dziś narodem w krwi i pło­mieniach. Nasza to krew co się toczy, bo to krew bratnia, krew ludu połączonego z nami węzłem ser­decznym i świętym. Krew ta lejąc się potokiem, wzmacnia w obliczu Boga i historii nierozerwany sojusz z tym, co Francja najwyżej ceni, a co Pol­ska najwymowniej wyobraża; to jest: z wiarą, wolnością i miłością ojczyzny”. Słowa te pisał w 1863 r. Karol Montalembert, jeden z najwybitniejszych myślicieli francuskich XIX wieku i wielki przyjaciel Polski. Przedstawiamy jego pismo Powstanie w Polsce przez hr. Montalemberta (Kraków 1863), skreślone w pierwszych miesiącach insurekcji, gdy ważyły się losy ewentualnej interwencji Francji na rzecz sprawy polskiej, interwencji, na którą liczyło wielu powstańców i którą postulowali sprzyjający Polsce francuscy intelektualiści i artyści. Napoleon III nie zdecydował się wszakże na nią…

    (więcej…)

    Wypisy o Powstaniu Styczniowym – Józef Teodorowicz

    omp

    21 stycznia 2013

    Józef Teodorowicz (1864-1938) – arcybiskup ormiański, prawnik, polityk i publicysta, był jednym z najwybitniejszych myślicieli i postaci Kościoła w II RP. Polecamy jego tekst “Dwie epoki” – mowę wypowiedzianą w 1913 roku w archikatedrze lwowskiej w 50-tą rocznicę powstania 63 r. Jej istotę dobrze oddają słowa: “Po roku 63 poczyna się dla narodowej myśli okres, w którym naród po klęsce strasznej wchodzi w siebie, bada jej przyczyny i układa nowe programy. I chroni się społeczeństwo przed wybujałością idealizmu pod skrzydła realnej pracy. Był to zwrot zdrowy i konieczny. Wyniósł on z bolesnych rozczarowań i krwawych przeżyć i poświęceń wiele twórczości w poglądach, wiele karności w uczuciach i wiele nałogu szlachetnego w szary codzienny wysiłek. Wszystko to z wielkim uznaniem podnieść należy. Lecz i ten zdrowy kierunek miał swoje niebezpieczeństwa. Sądziliśmy bowiem w tej nowej epoce naszego narodowego życia, że winniśmy chować duszę pokolenia w takiej trzeźwości, by w niej wytrzebić wszelki poryw i zapał w pracy publicznej. Sądziliśmy nawet, że tylko wtedy zdrowo się będziemy rozwijać, jeśli się we wszystkim przeciwstawimy temu, co tchnie uniesieniem i porywem. Wtedy to rok 63 zostaje osądzony, a sąd ten staje się sądem tak nieubłaganym i tak nielitościwym, że rani wprost serca naszych szlachetnych obrońców narodowej wolności”. Polecamy całość. (więcej…)

    Wypisy o Powstaniu Styczniowym – Paweł Popiel

    omp

    17 stycznia 2013

    Przedstawiamy fragment Pamiętników Pawła Popiela (1807-1892) – jednego z najwybitniejszych polskich myślicieli politycznych, znanego m.in. z krytyki Powstań Listopadowego (w którym walczył) i Styczniowego (które we wczesnej fazie warunkowo poparł). Wypis, który proponujemy, to zapis pewnego dramatycznego, ale również symptomatycznego wydarzenia z dziejów Powstania. Kompleksowy opis przyczyn i skutków insurekcji dał natomiast Popiel w piśmie Kilka słów z powodu odezwy ks. Adama Sapiehy, datowanym 25 lipca 1864 r. W broszurze tej podkreślał konieczność porzucenia polityki spisku, wyrwania steru polityki narodowej z rąk radykałów, którzy, owładnięci ideą reformy społecznej, łączyli ją ze sprawą niepodległości państwa polskiego i parli do kolejnych zrywów powstańczych, nie bacząc na ich opłakane – jak sądził Popiel – dla bytu narodu skutki. Że jednak nie było to proste – sam doskonale zdawał sobie z tego sprawę, o czym mowa jest i w tym fragmencie Pamiętników…

    (więcej…)