Ryszard Legutko
Tolerancja. Rzecz o surowym państwie, prawie natury, miłości i sumieniu

Rok wydania: 1997

Spis treści

Wstęp

I. RELIGIJNY FANATYZM I WŁADZA POLITYCZNA

Źródła nietolerancji
Tolerancjoniści i antytolerancjoniści
Suwerenność władcy a granice tolerancji
Przymus racjonalny
Antytolerancjoniści: paternalizm i tradycjonalizm
Locke: to co polityczne i to co niepolityczne

II. PRAWO NATURALNE I TOLERANCJA

Absolutystyczne roszczenia religii
Dwa typy reguł prawa naturalnego
Empiryzm a surowość prawa natury
Woluntaryzm i racjonalizm
Locke: między woluntaryzmem a racjonalizmem
Tolerancja i poznanie
Podmiot poznający, podmiot polityczny

III. MIŁOŚĆ CHRZEŚCIJAŃSKA I TOLERANCJA

Probierz prawdziwego Kościoła
Miłość w świętych tekstach chrześcijaństwa
Miłość a porządek polityczny: pokusa pierwsza
Miłość a porządek polityczny: pokusa druga
Miłość przeciw nietolerancji: argument ad hominem
Wolter i nowe ujęcie tolerancji
Tolerancja przeciw chrześcijaństwu
Tolerancja a nowy porządek

IV. NIETYKALNOŚĆ SUMIENIA I WOLNOŚĆ ŻYCIA WEWNĘTRZNEGO

Sceptycyzm i subiektywizm
Zgodność z nakazami sumienia
Religijny egalitaryzm i heroizm wiary
Sumienie moralne i sprawy ostateczne
Religijna natura sumienia
Oddzielenie moralności od religii
Dynamika dualizmu
Autorytaryzm i wolność sumienia
Racjonalność przemocy umiarkowanej
Neostoicyzm: przemoc jako przeznaczenie
Heroizm wobec wolności i heroizm wobec przeznaczenie

UWAGI KOŃCOWE

Tolerancja czynna
Szacunek i dezaprobata
Autonomia, pluralizm wartości
Nietolerancja prawdy
Nietolerancja rozumu



Ryszard Legutko - Profesor filozofii, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego (Instytut Filozofii), prezes Ośrodka Myśli Politycznej w latach 1992-2005, w latach 2005-2007 wicemarszałek Senatu RP, w 2007 r. Minister Edukacji Narodowej, w latach 2007-2009 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, od 2009 r. europoseł. Autor książek "Platona krytyka demokracji" (1990), "Spory o kapitalizm" (1994), "Tolerancja. Rzecz o surowym państwie, prawie natury, miłości i sumieniu" (1997, Nagroda Ministra Edukacji Narodowej), "Traktat o wolności" (2007), "Esej o duszy polskiej" (2008), przekładów dialogów Platona wraz z komentarzem naukowym "Fedon" (1995), "Eutyfron" (1998), "Obrona Sokratesa" (2003), wyborów esejów i felietonów "Bez gniewu i uprzedzenia" (1989, Nagroda PEN Clubu), "Nie lubię tolerancji" (1993), "Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte" (1994, Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego), "Frywolny Prometeusz" (1995), "I kto tu jest ciemniakiem" (1996), "Czasy wielkiej imitacji" (1998), "Złośliwe demony" (1999), "O czasach chytrych i prawdach pozornych" (1999), "Society as a Departament Store" (wydanie amerykańskie, 2002), "Raj przywrócony" (2005), "Podzwonne dla błazna" (2006). "Ryszard Legutko jest jednym z najbardziej oryginalnych współczesnych myślicieli, cechującym się ostrym i pełnym ironii spojrzeniem na politykę, społeczeństwo i kulturę. Łącząc znakomicie polski tradycjonalizm oraz intelektualny dystans, stał się w dzisiejszej Polsce czołowym autorem opiniotwórczym, a opinie, jakie wygłasza, powinny być przedmiotem uwagi wszystkich Polaków" - Roger Scruton