Jacek Kloczkowski (red.)
Filip Musiał
W obronie niepodległości. Antykomunizm w II Rzeczypospolitej

Wybór tekstów wybitnych publicystów i uczonych z czasów II RP, analizujących założenia teoretyczne i próby wcielenia w życie idei komunistycznych, zwłaszcza na przykładzie rzeczywistości sowieckiej. Wśród autorów m.in. Marian Zdziechowski, Władysław Leopold Jaworski, Florian Znaniecki, Roman Dmowski, Józef Piłsudski, Adam Krzyżanowski, kard. Stefan Wyszyński, arb. Józef Teodorowicz, Ignacy Daszyński, Bolesław Limanowski, kard. August Hlond.

„Historia myśli politycznej II Rzeczypospolitej jest w znacznej mierze dziejami antykomunizmu. Był on czymś więcej niż prostą, propagandową odpowiedzią na sowieckie zagrożenie. Analizując komunizm w wydaniu bolszewickim, polscy uczeni i publicyści prowadzili wysokiej klasy studia politologiczne, prawnicze, ekonomiczne czy socjologiczne. Pisali głębokie teksty filozoficzne i błyskotliwe eseje publicystyczne. Nie poprzestawali na negacji odrzucanej teorii i jej praktycznych zastosowań. Krytykując komunizm, rozważali idee, w które on godził – wolność, sprawiedliwość, praworządność. Antykomunizm był bowiem znacznie bardziej twórczy niż twierdzą dziś niekiedy jego kontestatorzy. Oczywiście, nie brakowało artykułów i książek nieudanych, topornych, stawiających błędne tezy, wszak nie każdy antykomunista musiał być od razu wybitnie utalentowany i nieomylny. Nawet jednak z tym zastrzeżeniem, intelektualny dorobek antykomunizmu II Rzeczypospolitej imponuje rozmachem i jakością, niemającą wielu odpowiedników w osiągnięciach myśli politycznych innych państw. Polacy jak rzadko kto dobrze zrozumieli i opisali sowiecki komunizm. Szkoda, że także jak mało kto go doświadczyli…”
(ze Wstępu)