Numer wydania: 184
Informator Ośrodka Myśli Politycznej, 2 grudnia 2018 r.
- Zaproszenie – debata: Emigracja polityczna. Przypadek polski (Kraków, 3 grudnia 2018)
- Nowe wywiady na stronie Polskie Tradycje Gospodarcze (prof. Krzysztof Kawalec, dr Michał Łuczewski, prof. Maciej Urbanowski, prof. Tomasz Zaryski, dr Maciej Zakrzewski)
- Klasyka myśli konserwatywnej w Bibliotece Myśli Politycznej (Coleridge, Donoso Cortés, Kirk, Burke)
- Nowe filmy z debat OMP na Youtube
***
Zaproszenie: debata – Emigracja polityczna. Przypadek polski
Kraków, 3 grudnia, 16.00-19.30, Hotel Europejski, ul. Lubicz 5, Sala Kossakowa
Wystąpią:
- dr hab. Henryk Głębocki (Uniwersytet Jagielloński)
- red. Roman Graczyk (Instytut Pamięci Narodowej)
- prof. Krzysztof Marchlewicz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
- prof. Andrzej Waśko (Uniwersytet Jagielloński)
- prof. Radosław Żurawski vel Grajewski (Uniwersytet Łódzki)
Debatę poprowadzi dr Maciej Zakrzewski.
Wybrane zagadnienia:
- jaki był dorobek różnych fal emigracyjnych i ich realny wpływ na polską rzeczywistość polityczną
- jak fakt, że polskie elity w dużej mierze w niektórych okresach działały z dala od kraju wpływał na jakość polskiej polityczności/myśli politycznej/praktycznej polityki
- jak specyfika emigracyjnej polityki wpływała na tradycyjne podziały ideologiczne czy polityczne w jej łonie
- czy doświadczenie emigracji czyniło ważne nurty polskiej polityki anachronicznymi, oderwanymi od rzeczywistości, czy może jednak była to dobra szkoła politycznego myślenia i działania
- jak w okresie zaborów istnienie silnych ośrodków politycznych emigracji wpływało na dylematy związane z przywództwem narodowym w warunkach braku własnego państwa
- czy doświadczenie emigracji politycznej odcisnęło istotne piętno na polskiej literaturze - inne niż sam fakt, że wiele znaczących dzieł powstało na uchodźstwie
- jak polityczne ośrodki emigracji - zwłaszcza w okresie zaborów - próbowały oddziaływać na politykę międzynarodową - i z jakimi efektami
- na ile emigracja polityczna, jej myśl polityczna, wpłynęła na rozwój bardziej klasycznie rozumianych nurtów polskiej myśli – prawicy/lewicy, socjalizmu/liberalizmu/konserwatyzmu itd.; czy owe ideowe szyldy w przypadku emigracyjnym były bliskie temu, co w owym czasie stanowiło ich sens w wydaniu myślicieli zachodnich, czyli działających u siebie i w normalnych warunkach; a także czy konserwatyzm/liberalizm/myśl narodowa czy socjalistyczna w wydaniu emigracji politycznej różniły się zasadniczo od tego, jaką postać przybierały wśród działaczy czy publicystów krajowych
Spotkanie jest również promocją wydanych przez OMP i Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego książek prof. Radosława Żurawskiego vel Grajewskiego:
- Ognisko permanentnej insurekcji. Powstanie 1846 r. i likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec mocarstw europejskich (1846-1847)
- Ostatnie polskie miasto. Rzeczpospolita Krakowska w "dyplomacji" Hotelu Lambert wobec Wielkiej Brytanii (1831-1845)
- http://omp.org.pl/autorzyWiecej.php?idPostacie=188
Debata dofinansowana ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu Patriotyzm Jutra.
***
Nowe rozmowy na stronie Polskie Tradycje Gospodarcze
- Gospodarka w II RP - spór o politykę, interesy i idee – rozmowa z prof. Krzysztofem Kawalcem, http://tradycjegospodarcze.pl/wywiad/140
- O mesjanistach, chłopach i innych polskich realiach gospodarczych – rozmowa z dr Michałem Łuczewskim, http://tradycjegospodarcze.pl/wywiad/143
- Nie tylko 'szklane domy'. Wątki społeczno-gospodarcze w literaturze II RP – rozmowa z prof. Maciej Urbanowskim, http://tradycjegospodarcze.pl/wywiad/141
- O trwałych skutkach zaborów, gospodarczym życiu na peryferiach i skomplikowanej roli inteligencji – rozmowa z prof. Tomaszem Zaryckim, http://tradycjegospodarcze.pl/wywiad/142
- Jaka gospodarka? Dylematy konserwatystów z II RP – rozmowa z dr Maciejem Zakrzewskim, http://tradycjegospodarcze.pl/wywiad/139
***
Polecamy: klasyka myśli konserwatywnej w Bibliotece Myśli Politycznej
Samuel Taylor Coleridge, O konstytucji Kościoła i państwa
Samuel Taylor Coleridge (1772-1834) znany jest przede wszystkim jako wybitny twórca angielskiego romantyzmu, jeden ze słynnych „poetów jezior”. Był jednak także interesującym i wpływowym myślicielem politycznym. W młodości pełen sympatii do idei radykalnych i rewolucji francuskiej, już jako dojrzały twórca odrzucił je, stając się jednym z najbardziej przenikliwych krytyków inspirowanych nimi trendów politycznych i kulturowych zmieniających Anglię i inne kraje Zachodu w pierwszych dekadach XIX wieku. Nawiązywał do myśli Edmunda Burke’a, twórczo ją rozwijając i uzupełniając o własne oryginalne refleksje. Obawiał się skutków podporządkowania życia społecznego koncepcjom utylitarystów i nieokiełznanemu „duchowi handlu”, krytykował negowanie zasad tradycyjnej moralności, odrzucał atomistyczny indywidualizm i materializm. Stworzył intelektualne podstawy pod ewolucję polityczną torysów ku konserwatyzmowi o bardziej wrażliwym społecznie obliczu. Swoimi dziełami przyczyniał się także do ożywiania religijnych przekonań Brytyjczyków. Wciąż może i powinien inspirować kolejne generacje konserwatystów.
http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=377
Juan Donoso Cortés, O katolicyzmie, liberalizmie i socjalizmie
Pierwszy w Polsce wybór pism Juana Donoso Cortésa (1809-1853), słynnego krytyka liberalizmu, socjalizmu i rewolucji, zawierający jego najważniejsze prace: Esej o katolicyzmie, liberalizmie i socjalizmie, rozważanych w ich fundamentalnych zasadach, Mowę o dyktaturze, Mowę o położeniu Europy i Mowę o położeniu Hiszpanii. Te arcydzieła myśli konserwatywnej – szeroko dyskutowane i interpretowane w XIX i XX wieku, m.in. przez Carla Schmitta – wciąż mogą inspirować dyskusje polityczne i ideowe, nie tylko w gronie konserwatystów.
http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=355
Russell Kirk, Konserwatywny umysł. Od Burke'a do Eliota
Russell Kirk (1918-1994) należał do czołowych myślicieli i działaczy konserwatywnych w Stanach Zjednoczonych. Opublikowanie w 1953 r. pierwszego wydania Konserwatywnego umysłu i dyskusja, która wówczas się wywiązała, są uważane za kluczowe dla ożywienia i ukształtowania powojennego amerykańskiego konserwatyzmu, nie tylko w wymiarze teoretycznym, ale i praktycznym, do czytelników i fanów Kirka należało bowiem wielu czołowych amerykańskich polityków. Błyskotliwa i wszechstronna analiza dorobku wybitnych myślicieli konserwatywnych – m.in. Edmunda Burke’a, Johna Adamsa, Samuela Taylora Coleridge’a, Johna Randolpha of Roanoke, Johna C. Calhouna, Alexisa de Tocqueville’a, Johna Henry’ego Newmana, Benjamina Disraeliego, Irvinga Babbitta, Paula Elmera More’a, George’a Santayany, T. S. Eliota – przenosi czytelnika w sam środek wielu fundamentalnych dyskusji intelektualnych toczonych od schyłku XVIII wieku do dziś. To także fascynująca opowieść o konserwatywnej polityce – jej sukcesach i porażkach w czasach, gdy ważne dla niej idee, zasady i tradycje były wciąż atakowane i zagrożone. To, że konserwatyzm niezmiennie pozostaje intelektualną i polityczną siłą zdolną stawiać czoła presji liberalnej lewicy i innych radykalnych nurtów, jest również zasługą takich książek, jak Konserwatywny umysł.
http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=380
Edmund Burke, Odwołanie od nowych do starych wigów
Drugi wydany w serii Biblioteka Myśli Politycznej wybór pism Edmunda Burke’a (1729-1797), zawiera jego najważniejsze teksty poświęcone angielskiej tradycji politycznej. Wybitny myśliciel konserwatywny wyłożył w nich swoje poglądy m.in. na temat granic ingerencji państwa w swobodny rozwój społeczeństwa, obowiązków obywateli wobec swej wspólnoty politycznej, sposobów powstrzymywania radykałów bez niszczenia wolności obywatelskich, zagrożeń związanych z częstym wśród polityków partykularyzmem i brakiem należytego szacunku dla tradycji – zatem zagadnień wciąż kluczowych w refleksji o polityce. Dokonana przez Burke’a interpretacja tych dylematów stała się kanoniczną dla kolejnych pokoleń konserwatystów. Odnajdują oni w niej zasady polityki rozsądnej, sprawiedliwej i skutecznej, które do dziś stanowią ważną intelektualną inspirację i znakomitą szkołę politycznego myślenia.
100. książka w serii Biblioteka Myśli Politycznej
http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=298
Edmund Burke, O duchu i naturze rewolucji
Wybór pism Edmunda Burke’a (1729-1797), jednego z najwybitniejszych myślicieli w dziejach Europy, uchodzącego za „ojca” współczesnego konserwatyzmu. Zawiera publikowane po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu teksty, w których przedstawił on swoje fundamentalne rozważania o angielskiej konstytucji i gospodarce, prawach kolonistów północnoamerykańskich i irlandzkich katolików, rewolucji francuskiej i polityce europejskiej. Znalazł się wśród nich także list Burke’a – wielkiego admiratora Konstytucji 3 maja – do króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Prace te niezmiennie stanowią ideowy fundament i punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń konserwatystów i klasycznych liberałów. Przenikliwe uwagi Burke’a – o wolności, porządku społecznym, naturze polityki, źródłach, podstawowych zasadach i granicach władzy politycznej i prawa, a także o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą konstruktywistyczny, ignorujący tradycję, wynoszący na piedestał abstrakcyjne zasady radykalizm – nie straciły bowiem nic ze swojej aktualności.
http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=242
***
Polecamy w Bibliotece Klasyki Polskiej Myśli Politycznej: Wojciech Dzieduszycki, Wybór pism
Wybór pism jednego z najciekawszych galicyjskich myślicieli konserwatywnych, związanego ze środowiskiem Podolaków. W tomie znalazły się jego rozważania na temat m.in. konserwatyzmu, socjalizmu i komunizmu, odrodzenia i reformacji, powstania styczniowego. Przedstawione są także opinie Dzieduszyckiego w sprawie polityki polskiej w monarchii habsburskiej, a także analizy stanu, w jakim znajdowały się na przełomie XIX i XX w. Austro-Węgry. Konserwatywny myśliciel ukazywał na tym tle kryzys parlamentaryzmu, wskazując na jego przejawy także w innych państwach. Wybór uwzględnia również artykuły Dzieduszyckiego o polityce rosyjskiej, niemieckiej i francuskiej. W swym pisarstwie politycznym łączył on analizę aktualnie toczących się wydarzeń z gruntowną refleksją nad korzeniami tendencji, które do nich doprowadziły i z prognozami przyszłości. Był bowiem jednym z najbardziej wszechstronnie ujmujących rzeczywistość polskich myślicieli okresu, w którym pisanie o polityce wykraczało znacznie poza bieżącą perspektywę.
- http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=376
***
Nowe filmy na kanale OMP na Youtube
- Geopolityka i niepodległość. Sprawa polska w grze dyplomatycznej mocarstw w okresie zaborów, https://youtu.be/wShng-Wdps4
- Wszystkie drogi wiodły do Września? Spory o politykę zagraniczną II RP, https://youtu.be/Pxe27BgKPSQ
- Prawa człowieka: gdzie kończy się prawo, a zaczyna polityka (i vice versa)?
Sesja I. Prawa człowieka a praktyka polityczna i dylematy prawne. Przypadek UE, https://youtu.be/0TPH8qIyAZo
Sesja II. Prawa człowieka - wymiar ideowy i ideologiczny, https://youtu.be/ot71Y2UERlI
- Polacy i Czesi o Europie – dziedzictwo i jego konsekwencje, https://youtu.be/_nb7jG3ikDA
***
OMP w Internecie:
Dziękujemy za subskrypcję Informatora.
OMP