Numer wydania: 135
Informator Ośrodka Myśli Politycznej, 30 września 2012
- nowe teksty na stronie www.omp.org.pl (artykuł czeskiego politologa Lubomíra Kopečka o czeskim życiu politycznym; esej Jacka Kloczkowskiego o tradycji, postępie i pomysłach na przebudowę UE)
- zaproszenie na konferencję Temat polemiki: Polska (Kraków, 26 października)
- nowe teksty źródłowe na stronie www.polskietradycje.pl (Stanisław Estreicher o samostanowieniu narodów i poglądzie J. Kochanowskiego na państwo, Maciej Starzewski o zorganizowaniu parlamentu w II RP pod rządami konstytucji kwietniowej i ordynacji z 1935 r.)
- nowości na stronie www.usa-ue.pl (materiały o sile militarnej Zachodu, znaczeniu geografii w stosunkach międzynarodowych, konflikcie japońsko-chińskim i sytuacji w Syrii)
- nowości na stronie www.sporyokapitalizm.pl (materiały o sytuacji gospodarki Niemiec i strefy euro, klasyczny tekst Adama Heydla o ekonomii, prawie i pojęciu własności)
- nowe materiały na blogu OMP (felietony Wojciecha Jakóbika o sytuacji w Chinach i w Iranie)
- kalendarium polskiej myśli politycznej - październik
***
W 20-lecie Ośrodka Myśli Politycznej (rok założenia 1992) - prosimy o rozważenie wsparcia nas darowizną - http://omp.org.pl/darowizna.php.
***
Nowe teksty na stronie www.omp.org.pl
- Lubomír Kopeček (profesor Uniwersytetu Masaryka w Brnie), Czeska polityka w dobie wideodemokracji, http://omp.org.pl/artykul.php?artykul=279
- Jacek Kloczkowski (wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej), Tradycja i postęp, czyli o kłopotach Europejczyków z radzeniem sobie z problemami, http://omp.org.pl/artykul.php?artykul=280
***
Zaproszenie na konferencję Temat polemiki: Polska (26 X 2012)
Ośrodek Myśli Politycznej zaprasza na konferencję Temat polemiki: Polska (Kraków, 26 października 2012, 11.00-18.00). Wystąpią na niej z referatami i głosami w dyskusji m.in. dr Marek A. Cichocki, dr Dariusz Gawin, prof. Tomasz Gąsowski, red. Roman Graczyk, prof. Rafał Habielski, prof. Krzysztof Kawalec, prof. Marek Kornat, dr Piotr Koryś, dr Michał Łuczewski, dr Rafał Matyja, dr Dorota Pietrzyk-Reeves, prof. Bogdan Szlachta, Monika Wasilewska, prof. Andrzej Waśko. W swych wystąpieniach rozważą oni m.in. zagadnienia:
- Kształtowanie się polskiej polityczności w dobie rządów Piastów i pierwszych Jagiellonów
a) filozofia polityczna Wincentego Kadłubka i spory wokół niej
b) uniwersalizm i partykularyzm polskiej myśli przełomu XIV/XV wieku (Stanisław ze Skarbimierza i Paweł Włodkowic)
II. Spory wokół propozycji reform politycznych w I RP oraz praktycznych prób ich przeforsowania bądź powstrzymania:
a) wystąpienia wybitnych myślicieli (Frycz-Modrzewski, Orzechowski, Skarga itp.) podnoszących potrzebę naprawy państwa w dobie jego potęgi i ich ówczesna recepcja
b) bunty magnaterii i szlachty wobec władzy królewskiej (np. Rokosz Zebrzydowskiego, Rokosz Lubomirskiego) – ich tło polityczne i intelektualne uzasadnienia
c) konflikty między obozem reform i obrońcami status quo w dobie upadku Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku (w tym publicystyczne spory w czasie Sejmu Wielkiego)
III. Główne dyskusje ideowo-polityczne okresu zaborów:
a) dyskusja o przyczynach upadku I RP jako źródło uzasadniania taktyki politycznej proponowanej i stosowanej przez jej uczestników w ich relacjach z zaborcami
b) spór o religijne, polityczne i kulturowe znaczenie polskiego mesjanizmu
c) dyskusja o roli emigracji i środowisk spiskowych doby powstania listopadowego, a także z czasów rabacji galicyjskiej i Wiosny Ludów, dotycząca źródeł i granic legitymizacji przywództwa narodowego w realiach braku własnego państwa
d) spór białych i czerwonych przed, w trakcie i po powstaniu styczniowym, jako egzemplifikacja toczącej się w drugiej połowie XIX wieku dyskusji o pożądanej taktyce politycznej dla Polaków i drogach ku wzmocnieniu podstaw bytu narodowego i obudowaniu niepodległej Polski (w tym jej znaczenie w wykształcaniu się głównych obozów polityczno-ideowych w ostatnich dekadach zaborów)
IV. Najważniejsze spory polityczno-ideowe II RP:
a) spory o mit założycielski i legitymizację przywództwa narodowego w II RP (zwłaszcza dyskusje narodowych demokratów z Piłsudczykami; znaczenie tradycji legionowej w narracji tych drugich; kontrowersje wokół przewrotu majowego i późniejszych rządów sanacji)
b) debata intelektualna i polityczna na temat ustroju II RP jako najważniejszy polski spór konstytucyjny (argumenty przeciwników i zwolenników konstytucji marcowej, konstytucji kwietniowej i innych proponowanych wówczas rozwiązań ustrojowych)
c) spory wokół pożądanego modelu polityki państwa wobec mniejszości narodowych
d) spory o pożądany model gospodarczy kraju i sposób jego modernizacji (np. zakres interwencjonizmu państwowego, problem niezależności gospodarczej)
e) spory o wybór strategii działania II RP w rywalizacji na arenie międzynarodowej, zwłaszcza w obliczu zagrożenia ze strony Rosji i Niemiec
V. Spory polityczne z czasów komunistycznego zniewolenia:
a) spór o zasadność powstania warszawskiego jako zwieńczenie polskiej dyskusji o realizmie i idealizmie politycznym, patriotyzmie, a także odpowiedzialności przywódców politycznych za podejmowane przez nich decyzje decydujące o losach kierowanych przez nich wspólnot politycznych
b) toczące się w PRL spory w łonie opozycji wobec władzy komunistycznej, związane zarówno z kontrowersjami wynikającymi z różnych koncepcji taktyki działania, jak i różnicami spowodowanymi kierowaniem się przez poszczególne środowiska opozycyjne odmiennymi zasadami ideowymi (politycznymi, kulturowymi, religijnymi), ze szczególnym naciskiem na dyskusje toczące się w latach 70-tych i 80-tych
c) prowadzone na emigracji dyskusje o granicach akceptacji porządków komunistycznych w kraju i pożądanej taktyce postępowania środowisk pozostających na uchodźstwie (np. polemiki londyńskich „Wiadomości” z paryską „Kulturą”, studia ‘personalnych’ przypadków – np. stosunek do PRL Józefa Mackiewicza i Stanisława Cata-Mackiewicza)
Zgłoszenia udziału są przyjmowane do 20 października (e-mail: biuro@omp.org.pl, z tytułem listu: Temat polemiki / lub na Facebooku: http://www.facebook.com/events/265313030238575/). Wraz z potwierdzeniem przyjęcia zgłoszenia przesłane zostaną informacje logistyczne o miejscu obrad. Konferencja zorganizowana w ramach projektu dofinansowanego przez Muzeum Historii Polski w Warszawie.
***
Nowe teksty na stronie www.polskietradycje.pl
- Stanisław Estreicher (1869-1939), Samostanowienie ludów (1917), http://polskietradycje.pl/article.php?artykul=458
- Stanisław Estreicher (1869-1939), Wy, którzy Pospolitą Rzeczą władacie. O poglądzie Kochanowskiego na państwo (1930), http://polskietradycje.pl/article.php?artykul=459
- Maciej Starzewski (1891-1944), Parlament bez politycznej organizacji (1936), http://polskietradycje.pl/article.php?artykul=460
***
Nowości na stronie www.usa-ue.pl
Przegląd Prasy i Internetu
- Gary J. Schmitt, Zachodni deficyt „Hard Power”, http://www.usa-eu.krakowskie.nazwa.pl/index.php/transatlantycki-przegld-prasy-i-internetu/390-gary-j-schmitt-aei-zachodni-deficyt-hard-power
- Robert D. Kaplan, Rola geografii we współczesnym świecie, http://www.usa-eu.krakowskie.nazwa.pl/index.php/transatlantycki-przegld-prasy-i-internetu/389-robert-d-kaplan-rola-geografii-we-wspoczesnym-wiecie
- David W. Lesch o konflikcie w Syrii, http://www.usa-eu.krakowskie.nazwa.pl/index.php/transatlantycki-przegld-prasy-i-internetu/388-dawid-w-lesch-trinity-university-o-konflikcie-w-syrii
- Stratfor: podłoże konfliku japońsko-chińskiego, http://www.usa-eu.krakowskie.nazwa.pl/index.php/transatlantycki-przegld-prasy-i-internetu/392-stratfor-podoe-sporu-japosko-chiskiego
***
Nowości na stronie www.sporyokapitalizm.pl
Przegląd Prasy i Internetu:
- Adam Tooze (Yale University), Niezrównoważony wzrost Niemiec, http://krakowskie.nazwa.pl/test/index.php?option=com_content&view=article&id=154:adam-tooze-yale-university-niezrownowaony-wzrost-niemiec-&catid=2:przegld-prasy-i-internetu&Itemid=3
- The National Interest: co jeśli Grecja opuści strefę euro?, http://krakowskie.nazwa.pl/test/index.php?option=com_content&view=article&id=153:the-national-interest-co-jeli-grecja-opuci-stref-euro&catid=2:przegld-prasy-i-internetu&Itemid=3
Klasycy o wolnym rynku i roli państwa w gospodarce
- Adam Heydel, Usus i abusus własności w świetle ekonomii, http://krakowskie.nazwa.pl/test/index.php?option=com_content&view=article&id=152:adam-heydel-qusus-i-abusus-wasnoci-w-wietle-ekonomiiq&catid=6:klasycy-o-wolnym-rynku-i-roli-pastwa-w-gospodarce&Itemid=7
***
Nowe materiały na blogu OMP – www.omp.org.pl/blog
- Wojciech Jakóbik, Iran: jeśli nie interwencja, to co?, http://www.omp.org.pl/blog/?p=1026
- Wojciech Jakóbik, Zabawy w drukarnię ciąg dalszy, http://www.omp.org.pl/blog/?p=1022
***
Wrześniowa nowość książkowa OMP: Władysław Konopczyński Polscy pisarze polityczni XVIII wieku
Po raz pierwszy prezentowane w całości, fundamentalne dzieło wybitnego historyka, traktujące o jednym z najbardziej interesujących okresów historii Polski. Szykanowany przez komunistów Władysław Konopczyński pisał je w ostatnich latach życia. Stworzył erudycyjną, opartą na prowadzonych przez kilka dekad gruntownych badaniach, skreśloną z niezwykłym rozmachem panoramę myśli polskiej z czasów, kiedy stanęła ona przed bodaj największym wyzwaniem w swych dziejach: gdy podjęła próbę zatrzymania Rzeczpospolitej na jej drodze do upadku. To fascynująca opowieść o przezwyciężaniu niekiedy wielowiekowych przyzwyczajeń i stereotypów, o pokusie ślepego naśladownictwa obcych rozwiązań ustrojowych, społecznych, gospodarczych i kulturowych, zwłaszcza tych nadciągających z Francji, o nieustannym konfrontowaniu idei z realiami osiemnastowiecznej polityki. Autor analizuje koncepcje Konarskiego, Karwickiego, Wybickiego, Kołłątaja, Staszica, Stroynowskiego, Leszczyńskiego, Szaniawskiego, Skarszewskiego, Naxa, Wielhorskiego, Krasińskiego, Zamoyskiego i wielu innych myślicieli tego okresu. Poznanie ich dorobku jest niezbędne dla zrozumienia przyczyn upadku I RP i niepowodzenia prób jej ratowania. Jego przemyślenie może także inspirować rozważania o naturze współczesnej polityki, pewne bowiem słabości i zalety polskiej polityczności są niezmienne mimo upływu wieków.
Książkę można nabyć w promocyjnej cenie na stronie OMP - http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=232 / sklepik@omp.org.pl; cena 39 zł wraz z przesyłką i podatkiem VAT (624 strony, miękka oprawa, format 165x240 mm).
***
Kalendarium polskiej myśli politycznej - październik
6 październiku 1949 r. w Cielądzu zmarł Jan Karol Kochanowski (1869-1949) – historyk, socjolog, eseista, polityk.
10 października 1835 r. zmarł w Dreźnie Kazimierz Brodziński (1791-1835), poeta, historyk, krytyk, teoretyk literatury, publicysta i tłumacz, mason
11 października 1943 r. zginął w Auschwitz, rozstrzelany w egzekucji zbiorowej, Jan Mosdorf (1904-1943) – doktor filozofii, działacz i publicysta narodowy.
12 października 1758 r. w Hruszowicach (ziemia przemyska) urodził się Franciszek Siarczyński (1758-1829) – ksiądz, historyk, geograf i publicysta.
15 października 1822 r. urodził się Edmund Chojecki (1822–1899) – publicysta, dziennikarz, literat i podróżnik, zwolennik doktryn rewolucyjno–demokratycznych odwołujący się często do dorobku francuskich socjalistów utopijnych, zwłaszcza do P.J. Proudhona.
17 października 1975 r. zmarł w Rzymie Jerzy Braun (1901-1975) – filozof, teolog, polityk, pisarz, redaktor, propagator mesjanizmu i antykomunista.
18 października 1835 r. urodził się Bolesław Limanowski (1835-1935) – socjolog, publicysta i działacz socjalistyczny.
18 października 1889 r. zmarł Jan Rymarkiewicz (1811-1889) – publicysta, literaturoznawca, działacz kulturalny i oświatowy.
21 października 1869 r. zmarł w Krakowie Leon Rzewuski (1808-1869) – myśliciel polityczny, propagator myśli socjalistycznej na ziemiach polskich, który idee socjalistyczne próbował pogodzić z tradycją chrześcijańską.
22 października 1891 r. w Niepołomicach urodził się Ignacy Czuma (1891-1963) – prawnik, polityk, publicysta, autor znakomitych opracowań poświęconych ustrojowi II RP, faszyzmowi i komunizmowi.
23 października 1844 r. w Samborze urodził się Franciszek Ksawery Kasparek (1844-1903) – prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor rozpraw m.in. o władzy politycznej.
25 października 1843 r. urodził się Tadeusz Romanowicz (1843–1904) – polityk i publicysta, jeden z najbardziej znanych demoliberałów galicyjskich. OMP wydał wybór jego pism "Dwie opinie".
25 października 1948 r. zmarł Zygmunt Wasilewski (1865-1948) – publicysta, wydawca, krytyk literacki, polityk endecki.
27 października 1906 r. zmarł Włodzimierz Spasowicz (1829-1906) – prawnik, filozof, teoretyk literatury i jeden z czołowych krytyków literackich doby pozytywizmu. OMP wydał jego wybór pism pt. "Liberalizm i narodowość".
31 październiku 1607 r. zmarł w Ciążyniu Wawrzyniec Goślicki (1533–1607) – pisarz polityczny, mąż stanu, duchowny, autor słynnego dzieła "O senatorze doskonałym", które cieszyło się uznaniem także poza Polską, zwłaszcza w Anglii, gdzie zdaniem badaczy miało ono istotny wpływ na myśl polityczną – pierwsze wydanie angielskie z 1598 r. zostało skonfiskowane decyzją królowej Elżbiety I, kolejne ukazały się w 1607 i 1773 r.
Więcej na ich temat na stronie www.polskietradycje.pl.
***
OMP na Youtube www.youtube.com/osrodekmysli
OMP na Twitterze www.twitter.com/OMPkrakow
OMP na Facebooku www.facebook.com/pages/Osrodek-Mysli-Politycznej/339998143889 / www.facebook.com/osrodekmysli / www.facebook.com/osrodekmyslipolitycznej
Blog OMP – www.omp.org.pl/blog
Polskie Tradycje Intelektualne – www.polskietradycje.pl
Spory o kapitalizm – www.sporyokapitalizm.pl
Dziękujemy za subskrypcję Informatora.
OMP