.: Data publikacji 22-Kwi-2005 :: Odsłon: 4553 :: Recenzja :: :: :.
Walerian Kalinka (1826-1886) Historyk i publicysta. Urodził
się 20 listopada 1826 roku w Bolechowicach pod Krakowem. Uczęszczał
do krakowskiego Liceum Św. Anny. Po jego ukończeniu w 1840 r. podjął
studia na Wydziale Filozoficznym UJ, następnie zaś na Wydziale Prawa,
który ukończył w 1845 r. Wziął aktywny udział w tzw. rabacji galicyjskiej
1846 r., blisko współpracując z dyktatorem powstania Tyssowskim. Przebieg
ówczesnych wydarzeń przekonał go o destrukcyjnym wpływie radykalizmu
rewolucyjnego na stosunki społeczne, czemu dał wyraz, zasiadając w
redakcji krakowskiego dziennika konserwatywnego "Czas".
Krytycznie odniósł się jednak do Pawła Popiela, gdy ten powitał goszczącego
w Krakowie cesarza Franciszka Józefa I nazbyt wiernopoddańczym, jego
zdaniem (a także innego członka redakcji, Maurycego Manna), artykułem
wstępnym w piśmie. Po osiedleniu się we Francji Kalinka został współpracownikiem
Hotelu Lambert, zgrupowanego wokół A. J. Czartoryskiego; wraz z Julianem
Klaczką redagował w Paryżu "Wiadomości Polskie", które uchodziły
za jedno z najlepszych polskich pism XIX w. Mimo to zainteresowanie
pismem było na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych nikłe
i wobec stałego topnienia prenumeratorów zostało ono zamknięte. W
1870 r. Kalinka przyjął święcenia kapłańskie. Ostatnie lata życia
spędził w Polsce. Zmarł we Lwowie 16 grudnia 1886 r. Kalinka obowiązki
duszpasterskie łączył z pracą naukową. Zasłynął przede wszystkim jako
autor fundamentalnych prac historycznych o upadku Polski w wieku XVIII
i próbach jej odrodzenia w dobie Sejmu Czteroletniego (Sejm
czteroletni, 3 t., 1880-1888; Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta,
2 t., 1868).Tworzyły one zręby ważnego nurtu historiografii polskiej,
nazwanego krakowskąszkołą historyczną, którego zwolennicy
polemizowali z poglądami
Lelewela i jego uczniów, podówczas niezwykle popularnymi, a upatrującymi
przyczyn upadku Rzeczpospolitej w niekorzystnym splocie wydarzeń międzynarodowych.
Kalinka, J. Szujski i M. Bobrzyński zanegowali ten pogląd, wskazując
na wewnętrzne przyczyny słabnięcia Polski, prowadzące do rozbiorów
i jej zniknięcia z mapy politycznej Europy. Spośród innych godnych
uwagi dzieł Kalinki warto wymienić historyczną polemikę z absolutyzmem
józefińskim (Galicja i Kraków pod panowaniem austriackim,
1853) oraz szczytowe osiągnięcie publicystyczne Przegrana Francji i przyszłość Europy, zapowiadające złowrogie skutki
zastosowania liberalnych i socjalistycznych teorii w życiu politycznym
i społecznym Starego Kontynentu.