Archiwum dla Marzec, 2016

Wpisy :

    O sporze o TK i różnych szkołach kompromisu

    omp

    14 marca 2016

    W sprawie Trybunału Konstytucyjnego  po stronie ‘prawicowej’ są cztery główne stanowiska uzasadniające potrzebę kompromisu (oczywiście często ze sobą powiązane):

    1) Stanowisko ideowo-ustrojowe. Skupia się ono na roli TK w państwie, postrzeganej w tym ujęciu jako niezmiennie istotna nawet przy wielkim krytycyzmie wobec poczynań obecnego składu Trybunału, z jego prezesem na czele. Podkreśla też szkodliwość kryzysu konstytucyjnego dla powagi państwa – jest ona bowiem dolegliwa niezależnie od tego, kto zawinił, czy kto zawinił więcej. Wreszcie wychodzi ono z założenia, że skoro są wątpliwości prawne, dotyczące poszczególnych poczynań z obu stron sporu, to kompromis jest wskazany (co nie znaczy, że łatwy czy w ogóle możliwy do osiągnięcia, choć raczej nie z powodów prawnych, a politycznych).

    2) Stanowisko pragmatyczne – wewnętrzne. Bierze ono pod uwagę przede wszystkim potencjalne straty wizerunkowe partii rządzącej. Punktem wyjścia jest tu założenie, że ich pojawienie się lub ich brak są niezależne od tego, ile w obecnym kryzysie jest faktycznej winy PiS, a ile jego oponentów – liczą się bowiem subiektywne oceny wyborców. Obecne notowania partyjne wcale przy tym nie muszą być ostatecznym werdyktem Polaków w tej sprawie, przełożonym na poparcie dla poszczególnych partii – choć zarazem trudno też rozstrzygnąć, na ile kwestia TK determinuje ich sympatie partyjne i może być decydującym czynnikiem dla ich stosunku do poszczególnych stron batalii o Trybunał (łatwo sobie wyobrazić kogoś, kto uważa, że PiS źle sobie poczyna w sprawie TK, ale i tak zdecydowanie woli głosować na PiS niż PO, Nowoczesną itd. / z drugiej strony jest pytanie o skalę mobilizacji antypisowskiej związanej z emocjami wywołanymi dyskutowaną tu sprawą). Ponadto zwraca się uwagę, że brnięcie w konflikt, który przy dalszej eskalacji będzie typowym „węzłem gordyjskim”, jest marnowaniem energii, potrzebnej na inne fundamentalnie ważne kwestie. Może także „przykryć” te sfery aktywności rządu, którymi chciałby się on ‘chwalić’ opinii publicznej. (więcej…)

    Prosyjskość Dmowskiego – kontrowersja o długim terminie ważności

    omp

    11 marca 2016

    Warto przeczytać: Problem prorosyjskości Romana Dmowskiego, tekst prof. Krzysztofa Kawalca, który analizuje jedną z największych kontrowersji związanych z poglądami i działalnością przywódcy endecji. Zagadnienie to zresztą nie jest jedynie historycznym dylematem – część spadkobierców Dmowskiego (jak przynajmniej sami się przedstawiają, bo faktycznie z ich programem i czynami bywa różnie) z interpretacji jego stosunku do Rosji próbuje wyciągnąć wnioski dla obecnych relacji polsko-rosyjskich. Samo w sobie jest to oględnie mówiąc ryzykowne – bowiem czasy jednak się zmieniły. Co mogło być zasadne za życia Dmowskiego (choć to też kwestia do dyskusji), po kilkudziesięciu latach wcale takie być nie musi. Każda konkretna sytuacja polityczna ma swoją specyfikę, sprawiającą, że bezrefleksyjne przykładanie do niej miar z przeszłości wiedzie zwykle na manowce i jest przyczyną wielu poważnych błędów. Do tego dochodzi problem interpretacji tego, co Dmowski pisał o Rosji i co w związku z nią robił – mianowicie czy współcześni politycy i publicyści powołujący się na tradycję endecką, widzący się w roli jej kontynuatorów i adaptatorów, dobrze odczytują dorobek swego mistrza. By wyrobić sobie zdanie na ten temat, warto przeczytać tekst jednego z najwybitniejszych znawców polskiej myśli politycznej pierwszej połowy XX wieku, a szczególnie tradycji endeckiej, autora biografii Dmowskiego i wielu innych prac mu poświęconych (w tym także pisanych dla OMP), prof. Krzysztofa Kawalca. Zapraszamy w tym celu na stronę OMP, a konkretnie tu: http://omp.org.pl/artykul.php?artykul=396. Artykuł można również czytać w wersji papierowej, w pracy zbiorowej Między realizmem a apostazją narodową. Koncepcje prorosyjskie w polskiej myśli politycznej pod redakcją Macieja Zakrzewskiego (http://omp.org.pl/ksiazka.php?idKsiazki=292).

    Sprawa generałów – sprawą sumienia (Marian Zdziechowski o rządach sanacyjnych)

    omp

    10 marca 2016

    Sprawa sumienia polskiego – broszura Mariana Zdziechowskiego z 1927 r. należała do najgłośniejszych wystąpień przeciwko praktykom rządów sanacyjnych po zamachu majowym. Była ona istotna nie tylko z racji na to, że napisał ją rektor Uniwersytetu Wileńskiego, bardzo ceniony naukowiec i publicysta, ale również i z tego powodu, że autor należał do tych, których, jak zaznaczał w jej przedmowie: „opinia powszechna za­licza do zwolenników dzisiejszego rządu i do przy­jaciół kilku wybitnych i wpływowych dostojników w państwie”. (więcej…)

    Ile konserwatyzmu w konserwatyzmie

    omp

    9 marca 2016

    Konserwatyzm współczesnych torysów to złożona sprawa. W ich gronie są tradycjonaliści, którzy czerpią z bogatego dziedzictwa angielskiej myśli konserwatywnej i nie idą na zbyt duże kompromisy ideowe i polityczne. Ale to właśnie oni z niepokojem, a niekiedy z niechęcią obserwują, jak te kompromisy (których jednym z symboli jest zmiana logotypu ugrupowania) stają się treścią polityki prowadzonej przez liderów politycznych Partii Konserwatywnej. Ci ostatni mogą teraz bronić się skutecznością swych poczynań, czego kluczowym dowodem są kolejne zwycięskie wybory. Tyle że sukces wyborczy jako taki nie rozstrzyga jeszcze o tym, czy opiera się on o porządną politykę konserwatywną, a nie np. o słabość konkurencji, odejście od pryncypiów, czy sprawny PR. W jeszcze innej (choć nie tak odległej) płaszczyźnie można zapytać, czy torysowski konserwatyzm jest ideowo adekwatną odpowiedzią na wyzwania, przed którymi stoi teraz Wielka Brytania (nie tylko w kontekście Brexit, którego sprawa rozpętała zresztą retoryczną wojnę domową w gronie torysów), ale także cała Europa. Wszak konserwatyści w wielu państwach europejskich (fakt, że w części z nich nieliczni i zmarginalizowani) chętnie inspirowali się i inspirują tym, co proponują następcy Edmunda Burke’a. (więcej…)

    Piotr Bajda: Zaskoczenie to za mało. Wybory parlamentarne na Słowacji – dzień po

    omp

    6 marca 2016

    Nie znam osoby, która przewidziała wynik słowackich wyborów parlamentarnych, sam też do nich nie należę. Najwyraźniej jeszcze będę musiał się dużo nauczyć. Ale zaskoczenie było chyba powszechnym stanem towarzyszącym większości komentatorów, u wielu wywołało przerażenie. Ostateczny rezultat wyborów pokazał, że badania sondażowe są obarczone dużą dozą błędu i jedynym w miarę miarodajnym miernikiem okazały się badania exit poll, które w minimalnym stopniu różniły się od ogłaszanych oficjalnie wyników. Różnice w badaniach preferencji wyborczych tylko częściowo można tłumaczyć ustawowym zakazem ich publikacji na dwa tygodnie do dnia wyborów. Ostatni sondaż został przeprowadzony przez słowacką agencję Focus i opublikowany 18 lutego w jednym z dzienników. (więcej…)